بررسی تکثیر کاکتوس زینتی- دارویی mill. (cactaceae) cereus peruvianus با استفاده از تکنیک کشت بافت

مقدمه: عصاره و آلکالوئید تولید شده از کاکتوس سرئوس پرویانوس دارای ترکیبات موثره فراوانی است و در صنایع داروسازی و کشاورزی کاربرد زیادی دارد. تکثیر این گیاه با روش های سنتی (بذر، قلمه و پا جوش) به کندی صورت می گیرد و تولید آن در سطح انبوه فقط ازطریق کشت بافت امکان پذیر است. هدف: این تحقیق به منظور بررسی امکان ریز ازدیادی، شناخت جنبه های مختلف افزایش این گیاه و تعیین بهترین محیط کشت و ترکیب هورمونی در شرایط درون شیشه ای انجام شد. روش بررسی: این آزمایش با طرح پایه کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد و هر تکرار شامل 5 ریزنمونه 1 بود، ریزنمونه ها پس از ضدعفونی سطحی روی محیط کشت پایه ms همراه با 3 درصد ساکارز، 8 گرم در لیتر فیتوآگار و 25 تیمار هورمونی با نوع و غلظت مختلف تنظیم کننده های رشد (naa، kinetin، bap،2,4-d ،iba ، ga3 و tdz) با 8/5=ph کشت شدند. پس از گذشت 45 روز، اثرات محیط کشت بر باززایی از آرئول، تولید پینه ترد و ریشه زایی در محیط های مختلف ثبت و ارزیابی شد. نتایج: در این تحقیق بهترین ترکیب هورمونی برای تولید پینه ترد naa mg/l 05/0 + mg/ltdz07/0، برای تولید گیاهچه kinetin mg/l 6 + 2 ,4-d l/mg 4 و برای ریشه زایی kinetin l/mg 4 +2, 4-d l/mg 4 بود. شروع باززایی در تیمار های برتر 5/2 تا 3 ماه پس از کشت مشاهده شد و 8 محیط کشت مناسب برای تولید گیاهچه (تولید گیاه ازآرئول) انتخاب شد. بین دو واریتهvar monstrosus peruvianus cereus و var tortuosus peruvianus cereus از نظر باززایی گیاه از آرئول تفاوت معنی دار وجود داشت. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت عصاره و آلکالوئید سرئوس پرویانوس و کندی تکثیر آن به روش های سنتی تکثیر آن از طریق باززایی از آرئول علاوه بر اقتصادی بودن، از نظر زمانی نیز بسیار کوتاه تر است.